Uit het archief
Klik op de illustraties om ze in groter formaat te zien.
Het 19e eeuwse rijmprentenboek van De Reis om de Wereld (J. Vlieger)
Zoals bekend, waren de toneelopvoeringen van diverse boeken van Jules Verne (De reis om de wereld, De kinderen van Kapitein Grant, De reis naar de maan, Michael Strogoff) erg populair in de laatste decennia van de 19e eeuw. Deze opvoeringen vonden vooral plaats in de grote steden, en vonden plaats tijdens de jaarlijkse kermis.
Vanwege het grote succes van deze opvoeringen gaven Uitgevers Vlieger in Amsterdam en Schalekamp in Haarlem rijmprentenboeken uit, die geen directe relatie hadden tot de opvoeringen, maar daar wel naar verwezen en die in een vrij gering aantal bladzijden de desbetreffende verhalen op rijm vertelden. Ze waren voorzien van een aantal sfeervolle kleurenlitho’s.
Van het kwetsbare, ongedateerde, rijmprentenboek van De reis om de wereld bewerkt door P.J. Andriessen zijn inmiddels maar weinig exemplaren bewaard gebleven. Het is dan ook lang niet alle Nederlandse Verne verzamelaars gegeven om hiervan een exemplaar te bezitten.
Onlangs werd ontdekt dat er van dit prentenboek tenminste twee verschillende drukken bestaan hebben, die hieronder zijn afgebeeld. De bovenste hiervan lijkt de oudste, omdat in de ondertitel “in den Amsterdamschen schouwburg” tweemaal een uitgangs –n heeft, die in de onderste niet voorkomt.
Omslag, titelblad en eerste pagina van de eerste druk
Omslag, titelblad en eerste pagina van de tweede druk
In deze bewerking zijn Phileas Fogg en Passepartout vervangen door de oerhollandse Mijnheer Johan Jodocus Braam en zijn knecht Piet. Het is mij niet bekend of de hoofdrolspelers in het toneelstuk dat in de Amsterdamse schouwburg werd opgevoerd ook deze fantasienamen voerden. Wie kan hierover informatie verschaffen?
De Reis om de wereld in 80 dagen in de(n) Amsterdamsche(n) schouwburg door P.J. Andriessen. Met 8 grote kleurenlitho’s van G.J. Bos. Deze litho’s zijn van de firma L. Van Leer & Co., Haarlem. Uitgever J. Vlieger, Amsterdam, 25 blz. Met dank aan Piet Akkerman.
